Een discounter die zich bezig houdt met duurzaamheid, een akkerbouwer die de vleesmarkt op z’n kop zet, een gewasonderzoeker die smaakpanels gaat organiseren en een zaadbedrijf dat zich bezighoudt met wensen van de supermarkt. Het thema van het nationaal groente en fruit congres had ook disruptie kunnen zijn. Het feitelijke thema was invloed in de keten en de keuze voor de inleiders was gedreven door de rol die partijen hebben in nieuwe ketens of een nieuwe rol vervullen in de keten.
Samenwerking
Sanne Bogaarts van Lidl benadrukte de noodzakelijke samenwerking met hun telersgroep. In de stappen die Lidl maakt naar een duurzame productie wordt de relatie met de leveranciers maximaal benut. In de aanpak van Lidl om te werken aan duurzaamheid, wordt sterk geleund op adviesbureau CLM. Bogaarts geeft aan dat CLM niet alleen de bekende duurzaamheidscriteria volgens bijvoorbeeld Milieukeur in kaart brengt. Ook andere criteria als bedrijfsvoering en betrokkenheid met omgeving worden in kaart gebracht. In het brede scala aan duurzaamheidsaspecten werkt Lidl samen met telers aan verdere verduurzaming. Daarbij is verduurzaming vooral een proces zonder einddoel.
In de centrale sessie met Lidl werden vragen gesteld over prijsvorming en de beloning voor extra inspanning. Die discussie kwam terug in de deelsessies. Er bleek een verschil te zijn in visie t.a.v. de retailbedrijven. Een aantal opmerkingen in de discussies ging over de macht van de supermarkten en de druk op de prijzen ook al worden extra inspanningen verricht. Er waren ook bezoekers die stelden dat we ‘op moet houden met te zeggen dat supermarkt macht hebben, want dat laten we zelf gebeuren doordat we goedkoper aan blijven bieden dan de buurman.’
Creativiteit
Een ander deel van het antwoord zit in creativiteit. Dat kwam heel sterk naar voren in het verhaal van de vegetarische slager Jaap Korteweg. Korteweg combineert de bijzondere tegenstrijdigheid om als enorme vleesliefhebber vegetariër te zijn. Vanuit deze tegenstrijdigheid kiest hij voor technische oplossingen voor het produceren van vlees. “Waarom is er een dier nodig om van lupine en soja, vlees te maken.” In de ogen van Korteweg kan dat ook met een machine. En dat lijkt te lukken. Maar daarvoor is het wel noodzakelijk om juist weg te gaan van traditionele ketenstructuren. Korteweg kiest voor een route via topchefs en smaakonderscheid om het vegetarische vlees onder de aandacht te brengen. De kritiek van de NVWA op de naamgeving die te veel lijkt op echt vlees wordt door Korteweg graag in ontvangst genomen. Deze, overigens onterechte, kritiek creëert alleen maar meer aandacht die op een andere manier niet te regelen is. Dat creativiteit een belangrijke eigenschap is om een positie in de keten te realiseren werd ook onderschreven door praktijkexpert Jos van Mil van de Tommies. Ook Van Mil is op zoek gegaan naar nieuwe ketens met producten in een marktsegment dat tot op dat moment niet bestond. Snacken van tomaten is door de creativiteit van Van Mil een marktdeel geworden.